دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانی کمال الدین فارسی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) »
   کمال الدین حسن بن على بن حسن فارسى، ریاضى‏دان، نورشناس و فیزیک‏دانِ بزرگ فارس در سده هفتم و اوایل سده هشتم هجرى قمرى بود.      قبل از شروع بحث، لازم است یادآور شویم که انتسابِ کمال الدین فارسى به نیریز بدان سبب است که برخى منابع وفات او را در نیریز دانسته ‏انداین مطلب صحیح است ؛ امّا اینکه آیا او اصلاً نیریزى بوده است یا نه، معلوم نیست.      تحقیقات و پژوهش هاى انجام شده، بیشتر درباره آثار و...

رساله فی المصادره المشهوره لاقلیدس (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
در منابع متقدم اسلامی، چون الفهرست ابن ندیم، آثار ابوریحان بیرونی، طبقات الامم و ... از این اثر نامی برده نشده است. چنانکه از عنوان آن آشکار است و سوتر نیز احتمال داده، این رساله به‌احتمال بخشی از کتاب شرح اصول اقلیدس نیریزی است. از این رساله چندین نسخه موجود است: نسخه‌ای به شماره ۵۹۲۷ در برلین؛ نسخه‌ای به شماره ۷ /۲۴۶۸ در کتابخانه ملّی پاریس ؛ نسخه‌ای به شماره ۵/۳۳۱ در کتابخانه آصفیه حیدرآباد  و نسخه‌ای به شماره ۵۹۷ در کتابخانه...

شرح احوال محمد کاظم نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد کاظم نیریزی(فرزند محمد رحیم) »
      محمد کاظم فرزند محمد رحیم نیریزى، از خوشنویسان قلم نسخ در سده 13 ه . ق. است که با توجه به آثار به جا مانده از او، مى ‏بایست در اواخر سده دوازده و نیمه اوّل سده سیزده زیسته باشد.      از او دو اثر باقى مانده که به معرفى آنها مى‏پردازیم. 1ـ صحیفه سجادیه: مذهب مرصع به قلم نسخ، کتابت خفى خوش با رقم و تاریخ: «... حسب‏ الخواهش ... سید مسیح ... و اناالعبد ... ابن محمد...

ترجمه و شرح دعای صباح(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 ترجمه و شرح دعاى صباح: این اثر ترجمه ‏اى منظوم است از دعاى صباح منسوب به حضرت امیرالمؤمنین على (ع) که قطب‏ الدین به درخواست «بعضى برادران دینى و دوستان یقینى» تصحیح و ترجمه و در برخى موارد شرح کرده است.      در فهرست کتب خطى کتابخانه آستان حضرت احمد بن موسى، مقدمه این دعا، مفتاح الفتوح و رموزالکنوز نامیده شده است .     او نخستین بار در سال 1130 ه . ق. نسخه ‏اى از این اثر را به...

تحمیدیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
  تحمیدیه: رساله‏ اى عرفانى است به نظم و نثر در توحید، معارف الهى، نفى اشتراک لفظى و معنوى از حق که مؤلف، آن را به آیات و احادیث معصومان (ع) مزیّن ساخته است. با توجه به محتوى و مضمون این رساله، به نظر مى‏ رسد که ترجمه و شرح منظومى بر «خطبه الوسیله» و برخى از احادیث و سخنانِ امیرالمؤمنین (ع) باشد. برخى این رساله را «رساله عرفانى» و «رساله در معارف الهى» نامیده ‏اند . لک الحمد یا...

انوار الولایه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
انوارالولایه: منظومه‏ اى عرفانى ـ دینى به فارسى آمیخته به عربى در قالب مثنوى در بحر متقارب که قطب‏ الدین آن را در توحید بارى تعالى، نعت رسول اکرم (ص)، مناقب حضرت امیرالمؤمنین (ع) و موضوعاتى از قبیل معرفت حقیقت انسان، معرفت نفس، معرفت قلب، معرفت عقل و ... سروده است.      این مثنوى در هشت باب بوده که تنها دو باب آن موجود است و باقى آن یافت نشد. این دو باب، شامل بیش از هزار و ششصد...

شرح احوال و زندگانی ام سلمه بیگم
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
      ام ‏سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب‏ الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على ‏نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى ‏بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ‏ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...

شرح احوال و زندگانی ملاعبدالجواد نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » ملا عبدالجواد نیریزی(فرزند ابوالقاسم) »
ملاعبدالجواد نی‌ریزی، فرزند ابوالقاسم از خوشنویسانِ توانای قلم نسخ که در سده سیزده می‌زیسته است. با توجه به نام پدرش و نیز تاریخ زندگانی وی، می‌توان احتمال داد که ابوالقاسم نی‌ریزی خوشنویس که پیش‌ازاین شرح‌حال وی گذشت، پدرِ او باشد. وی در نی‌ریز ساکن بوده و با محمدحسین خانِ نی‌ریزی (متوفی بعد از ۱۲۴۰ ه. ق.) حاکم نی‌ریز  مصاحبت داشته و آثاری را نیز برای او کتابت کرده که از آن جمله نسخه‌ای از قرآن کریم است که در ۱۲۳۲ ه. ق. ـ...

شرح احوال و زندگانی نورالدین حسینی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » نورالدین حسینی نیریزی معروف به میرزابزرگ(فرزند شهاب الدین احمد) »
نورالدین فرزند شهاب‌الدین احمد، ملقب به میرزا بزرگ، از خوشنویسانِ قلمِ نسخ که در سده ۱۳ ه. ق. در نیریز می‌زیسته است. او از خاندانِ معروف سید جلال‌الدین عبدالله و از نوادگانِ سید قطب‌الدین نیریزی و پدرِ میر شهاب‌الدین نیریزی، حکیم و فیلسوف سده ۱۳ و ۱۴ ه. ق. است. شرح احوالِ بزرگانِ این خاندان و نیز میر شهاب‌الدین نریزی در فصل نخست گذشت. ظاهراً سید نورالدین تا آخر عمر در زادگاه خود به سر برد و سرانجام در همان‌جا در ماه شوّال ۱۳۱۳...

شرح احوال و زندگانى ابواسحاق نیریزى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابواسحاق نیریزی(محمد بن عبدالله) »
      ابواسحاق محمد فرزندِ عبداللّه شبانکاره‏اى نیریزى، عالم، حکیم و قاضى فارس در سده 9 ه . ق. بود.      از شرح احوال و زندگانى او چیزى دانسته نیست. مرحوم استاد دانش پژوه در مقاله ‏اى تحت عنوانِ «آثار عماد الدین محمود شیرازى» که در مجموعه مقالاتِ نخستین کنگره تحقیقات ایرانى به چاپ رسیده، از او یاد کرده و گفته است: «در صفحه عنوان الاوسط الکبیر فارابى نسخه شماره 1583  کتابخانه ملک مورخ 1020 از ابواسحاق محمد بن عبداللّه نیریزى...